Życie w ciągłym biegu i napięciu ma niekorzystny wpływ na nasze samopoczucie fizyczne i psychiczne. Wśród codziennych obowiązków warto zadbać o chwilę wytchnienia na łonie natury. Poznaj kojącą moc lasu, odetchnij i uspokój myśli dzięki kąpielom leśnym.
Dla osób indywidulanych
Dla firm
Czym jest kąpiel leśna?
Kąpiel leśna to dosłowne tłumaczenie japońskiego terminu shinrin-yoku . To praktyka uważności, zmierzająca do doświadczenia lasu wszystkimi zmysłami, podczas której „zanurzamy się” w atmosferze lasu i korzystamy z jego leczniczych właściwości.
Ta prozdrowotna praktyka kontaktu z naturą może być wykorzystywana jako technika profilaktyczna wielu chorób cywilizacyjnych.
Czym NIE jest kąpiel leśna?
Kąpiel leśna nie jest:
- Spacerem krajoznawczym
- Rodzajem aktywności fizycznej / treningiem
- Spotkaniem towarzyskim
- Kąpielą w dosłownym tego słowa znaczeniu (w wodzie)
- Dendroterapią
Kąpiele leśne – kto to wymyślił?
Kąpiele leśne, lasoterapia, shinrin-yoku – to terminy, które w Polsce znane są od niedawna, ale tak naprawdę nie są niczym nowym. Narodziły się w Japonii prawie 40 lat temu, mniej więcej w tym samym czasie co karoshi oznaczający nic innego jak śmierć z przepracowania.
Japończycy, którzy zbudowali sobie miasta tak wielkie, że mogłyby pomieścić całą ludność Polski (obecnie w Tokio żyje 37,4 mln mieszkańców, w Polsce 37,95 mln) w pewnym momencie zorientowali się, że ich rozwój cywilizacyjny poszedł za daleko, a choroby cywilizacyjne stały się prawdziwa plagą.
W efekcie, Japońscy naukowcy rozpoczęli badania, które miały pomóc przepracowanym i zestresowanym obywatelom odzyskać zdrowie. Zrobili krok wstecz i wrócili do natury, żeby sprawdzić czy jest ona w stanie dać im ukojenie, którego szukali.
I okazało się, że owszem, wyjście z ciasnych klatek, które sami sobie zbudowaliśmy i powrót do naszego naturalnego środowiska ma korzystny wpływ na ludzkie zdrowie psychiczne i fizyczne. Wyniki badań naukowych prowadzonych najpierw w Japonii, a później już na całym świecie od 1982 roku są w zasadzie jednoznaczne – medycyna leśna ma sens!
Jak działa las?
Przebywanie w lesie realnie wpływa na nasze samopoczucie i zdrowie. Stoi za tym szereg skomplikowanych mechanizmów, które oddziałują na nas na 7 różnych poziomach:
- Biochemicznym – poprzez unoszące się w leśnym powietrzu fitoncydy i olejki eteryczny,
- Mikrobiologicznym – poprzez kontakt z mikroflorą leśną i drobnoustrojami glebowymi (zwłaszcza Mycobacterium vaccae),
- Percepcyjnym – poprzez wszystkie bodźce odbierane przez nasze zmysły (kolor, światło, dźwięk, zapach, dotyk i smak),
- Fizycznym – poprzez nasłonecznienie, wilgotność, ujemną jonizację powietrza i uziemienie,
- Relacyjnym – poprzez relacje z innymi organizmami (troficzne, fizyczne i emocjonalne),
- Emocjonalnym – w lesie możemy odczuwać inspirację twórczą, zachwyt, poczucie bezpieczeństwa czy ukojenie,
- Duchowym – kontakt z dziką przyrodą daje nam poczucie obcowania z sacrum.
Dlaczego warto?
W ciągu ostatnich czterdziestu lat przeprowadzono szeroko zakrojone badania potwierdzające pozytywne korzyści zdrowotne kąpieli leśnych, zarówno dla naszego samopoczucia fizycznego, jak i psychicznego. Wyniki pokazują, że kąpiele leśne i regularny kontakt z naturą:
- Stymulują układ odpornościowy (zwiększają ilość komórek NK we krwi)
- Dodają energii
- Osłabiają lęki, depresję i złość
- Obniżają stres i wywołują stan odprężenie poprzez obniżenie poziomu kortyzolu i adrenaliny
- Wpływają hamująco na układ współczulny, odpowiedzialny za reakcje walki i ucieczki
- Obniżają ciśnienie krwi i zwiększają zmienność rytmu zatokowego
- Wydłużają sen i poprawiają jego jakość
CIEKAWOSTKA
Spacer po lesie poprawia odporność!
Drzewa rosnące w lesie mają swój własny internet (wood wide web). Ich korzenie połączone są siecią utkną przez ukrytą w glebie grzybnię. Drzewa wykorzystują ją do przesyłania sobie substancji odżywczych, ale też sygnałów ostrzegawczych (np. wtedy, gdy jedno z drzew zostanie zaatakowane przez szkodniki). Po otrzymaniu sygnału ostrzegawczego (ale nie tylko wtedy) drzewa zaczynają produkować substancje zapachowe (m.in. fitoncydy), które odstraszają owady, zmieniają smak liści i/lub hamują rozwój bakterii i grzybów.
Badania wykazały, że fitoncydy zwiększają aktywność komórek odpornościowych NK (natural killers) oraz komórek wydzielających substancje służące do walki z patogenami. Te komórki chronią nas przed infekcjami i nowotworami.
Ich aktywność spada pod wpływem stresu, co pogarsza naszą odporność. Na szczęście istnieje łatwy sposób, żeby temu zaradzić.
Spacer po lesie przywraca prawidłową aktywność naszych komórek odpornościowych.
Minimum dwugodzinny spacer po lesie poprawia naszą odporność na tydzień. Spędzenie weekendu w lesie (min. 6h w ciągu dwóch dni) poprawia naszą odporność na miesiąc!
Niestety spacerując po miejskim parku nie osiągniemy podobnego efektu, gdyż w miastach stężenie substancji zapachowych wydzielanych przez drzewa i inne leśne rośliny jest zbyt małe.
Jeśli nie możemy pójść na spacer do lasu, alternatywą może być rozpylenie w pomieszczeniu leśnych olejków eterycznych (np. cedrowego, sosnowego czy jodłowego), w stężeniu zbliżonym do naturalnego.
Jak wygląda kąpiel leśna?
Kąpiel leśna od zwykłego spaceru różni się tym, co jest w centrum naszej uwagi.
Na spacerze często z kimś rozmawiamy (na żywo, albo przez telefon), słuchamy muzyki lub podcastu, bawimy się z dziećmi i /lub psami. Nasza uwaga skupiona jest na tej dodatkowej czynności, którą wykonujemy.
Podczas kapeli leśnej w centrum naszej uwagi powinna znajdować się natura, która nas otacza i której powinniśmy doświadczać wszystkimi zmysłami, nie tylko wzrokiem, ale też węchem, słuchem i … smakiem. Powinniśmy zanurzyć się w atmosferze lasu i nie myśleć o niczym innym.
Podczas kąpieli leśnej można stosować techniki pracy z oddechem, z ciałem, trening Schultza czy Jacobsona, ale też pracę z wyobrażeniami i z przeniesieniami. Można też skorzystać z ćwiczeń dostępnych w książkach i w internecie (np. takiego)
Kąpiel leśną każdy może przeprowadzić sam jako formę profilaktyki lub rekonwalescencji lub skorzystać z pomocy przewodnika.
Dla kogo?
Kąpiele leśne polecane są każdemu kto:
- chce się zrelaksować i poprawić swoje samopoczucie
- chce nauczyć się nowych technik radzenia sobie ze stresem
- potrzebuje skupienia
- chce poprawić swoją odporność
- chce poprawić jakość snu
- chce zadbać o swoją koncentrację i pamięć
- potrzebuje załagodzić lęki i stany depresyjne
Dlaczego warto z przewodnikiem?
Certyfikowany przewodnik kąpieli leśnej wykorzystuje metody poparte wynikami najnowszych badań na temat wpływu natury na zdrowie człowieka. Dodatkowo przeprowadza uczestników kąpieli przez wszystkie jej etapy, pilnuje by każda aktywność trwała odpowiednią ilość czasu i podpowiada jak podczas spaceru angażować wszystkie zmysły.
Ja pracuję metodą rekomendowaną przez Forest Therapy Hub.